Het verhaal van Alexandra Hotke –
Ik ben als kinderfysiotherapeut opgeleid in Nederland. Als therapeut heb ik de kans gekregen om gehandicapte kinderen, samen met hun ouders, op weg te helpen naar een zo volwaardig mogelijk bestaan. Dat heeft mij unieke ervaringen opgeleverd, maar tegelijk zo waardevol dat ik ze graag met anderen wilde delen. Zeker als het gaat om mensen die door de omstandigheden waarin ze leven te weinig toegang hebben tot kennis en kunde. Dus toen Joes Meens mij vroeg om mijn collega’s therapeuten van het NCCR in Gaza wegwijs te maken in de behandeling van spastische kinderen, kon ik niet anders dan van harte ‘ja’ zeggen.
Eenmaal ja gezegd begon de voorbereiding: waar moest ik beginnen? Praktisch handelen vereist theoretische onderbouwing, maar wat was het ‘instapniveau’ van mijn collega’s in Gaza? Waar lopen zij tegenaan in de behandeling van kinderen met aangeboren of verworven handicaps als ze op huisbezoek gaan? Hebben ze wel de beschikking over oefenmateriaal en hulpmiddelen? Joes adviseerde mij om het simpel te houden, en vooral heel praktisch. Ze moesten er meteen mee kunnen werken.
Ik ging op reis met een koffer vol luchtige kleding (iets te bloot, bleek bij aankomst in Gaza) en een oefenpop. Die kwam op de heenweg soepel door door de controle van het vliegveld in Tel Aviv, maar op de terugweg werd de pop van top tot teen ‘gescreend’!
Het was in juli 2005, dat ik kennis maakte met de multidisciplinaire teams van het NCCR. Een stel gedreven mensen, die zich inzetten voor hun gehandicapte medemensen. En met een zekere gretigheid namen ze de handvatten aan die ik ze kon aanreiken. Bij het eerste huisbezoek dat ik mee mocht maken werd ik geconfronteerd met een driejarig jongetje, liggend op een matras op een broeierig binnenplaatsje. Misschien al vanaf zijn geboorte in dezelfde spastische houding liggend waarin wij hem aantroffen. Mijn collega’s hadden daar wel oog voor, en zij deden hun best om vergroeiingen van de gewrichten te voorkomen. Maar waar was het kind als deel van het gezin, en wat waren zijn mogelijkheden? Ik maakte contact met het kind, en keek hoe het reageert. Zo basaal moest mijn bijdrage zijn.
We wisselden theorie en praktijk af, we kwamen bij de huisbezoeken bij kinderen en volwassenen die hulp nodig hadden. Wij, van Stichting Kifaia, liepen ook nog met spandoeken getooid mee in een demonstratie van gehandicapten. En alsof we intifadatoeristen waren, reden we door de stoffige straten met door kogels doorzeefde huizen. Het prikkeldraad van Rafah was dichtbij.
In een inloopspreekuur waar ouders met een gehandicapt kind me om raad konden vragen deed ik wat ik kon: in een ontspannen houding interactie tussen ouder en kind tot stand brengen, vaak was er niet meer voor nodig dan om te laten zien hoe je een kind anders kon vasthouden, hoe je het aan kon kijken, hoe je contact kon maken, om dat kind meer kans op ontwikkeling te geven.
Vanwege de zomervakantie was er een vliegerfeest georganiseerd voor de Gazaanse kinderen. Een kleurrijk gebeuren. In de avond zochten we verkoeling op het strand, en ik nam zelfs een duik in zee – weliswaar geheel gekleed.
Ik heb een rijkdom aan indrukken meegenomen, aan de ene kant onroerend, maar tegelijk denk ik met veel respect terug. Dat blijkt heel goed samen te kunnen gaan. En nog iets: een gevoel van dankbare verlegenheid dat ik – hoe miniem ook – iets heb mogen toevoegen aan de ‘trots’ van mijn collega’s die zich zo inzetten voor het welbevinden van hun cliënten. Ik was onder de indruk van het uithoudingsvermogen van de kinderen en hun ouders, en de drive van de werkers van het NCCR die tegen de klippen op doen wat ze kunnen, terwijl ze verstoken waren van de meest elementaire hulpmiddelen. Maar wel met een sterke wil om hun gehandicapte medemens uit het isolement te halen.
Mijn conclusie: één week samenwerken met de mensen van het NCCR en hun clienten was niet alleen te kort, maar zelfs onbevredigend. Er is nog zoveel te doen!
Alexandra Hotke, kinderfysiotherapeut, was in Gaza van 8 tot 15 juli 2005.
Een PS van Anja: Omdat Alexandra zo bescheiden is, zeker oog in oog met de taak die haar Palestijnse collega’s op zich hebben genomen, wil ik nog wel wat toevoegen wat ik haar heb zien doen, en waarom haar expertise zo’n mooie aanvulling was op wat haar collega’s en de ouders in Gaza al deden. Wat ze soms aantrof waren kinderen die al jaren op hun rug lagen, niet erg gunstig voor spastische kinderen, en ook vaak zonder enige stimulans. Dan lig je je hele leven lang naar hetzelfde plafond te kijken. Wat ze liet zien is dat je een kind ook in een houding kunt leggen of vasthouden, waardoor het de wereld weer een beetje kan zien. En kijk, waar we bij waren zagen we kindertjes waar we niet veel van verwachtten, en de ouders kennelijk ook niet meer, tot leven komen, om zich heen kijken, contact maken. Er bleken veel meer mogelijkheden in die kinderen te zitten, als je ze met engelengeduld en met wat hulp en steun kleine oefeningen liet doen. Hulpmiddelen waren er nauwelijks, maar Alexandra liet zien hoe je met een jongetje oefeningen kon doen, samen gezeten op een gastank. Ik vond het heel ontroerend om mee te maken, die kleine wonderen, en ik denk dat onze collega’s daar die wel heel goed geoefend waren in spieren en gewrichten, maar niet zo erg in zulke basale zaken zoals hoe je ook een gehandicapt kind kunt stimuleren om nog een beetje bij de wereld te horen, daar veel aan hebben gehad.