Dag 4: bezoek aan de Um Nasser Kliniek
Ala rijdt ons naar de Um Nasser Kliniek in een bedoeïenendorp in het noorden van de Gazastrook. We worden er ontvangen door dokter Muhammad Said Abu Shomar, die sinds 2007 in deze kliniek werkt. Hij heeft gestudeerd in Oekraïne en is geboren in vluchtelingenkamp Jabalya. Van oorsprong komt zijn familie uit Bayt Thima (tegenwoordig Bet Shikma in Israël).
De kliniek is in 2003 gesticht toen ook het dorp werd opgericht. De bedoeïenen moesten een stuk land verlaten, waarop grote flats werden neergezet. Zo kwamen ze terecht in dit dorp, vlakbij de inmiddels ontruimde Israëlische nederzetting Nisanit. Er wonen 5000 mensen in het dorp en de kliniek bedient ook 3000 mensen uit de omgeving.
Behalve algemene huisartszorg en pediatrie, heeft de kliniek programma’s voor chronische ziekten, vrouwengezondheid en een uitgebreid vaccinatieprogramma voor alle kinderen in de omgeving. Dat heeft een goede follow-up: om te garanderen dat alle kinderen worden ingeënt, komen artsen of verplegers langs. Huisbezoeken worden ook afgelegd voor gezondheidseducatie. Verder worden er lezingen georganiseerd en zijn er posters en folders om de bevolking voor te lichten, ook over gezinsplanning en hygiëne.
De kliniek heeft een klein laboratorium en een apotheek. De medicijnen kosten 1 sjekel voor kinderen tot 3 jaar, en 3 sjekel voor oudere kinderen en volwassenen. Maar voor mensen die geen geld hebben is de zorg gratis, en ook in crisissituaties is alle zorg gratis voor iedereen.
Er zijn verschillende problemen. Het dorp ligt 300 meter van de bufferzone, met alle gevolgen van dien. De cultuur van de bedoeïenen verschilt van die van de andere Palestijnen. En de ernstigste kwestie is die van het opvangbekken van het riool. Vanaf het allereerste begin protesteerde de kliniek tegen de aanwezigheid ervan en wees ze op de gevaren. In 2007 brak een dam, vonden zes mensen de dood en was er een ernstige gezondheidscrisis. Veel mensen zijn nu besmet met hepatitis A of B en hardnekkige huidinfecties. Na 2007 heeft de kliniek 3000 mensen gescreend. De ramp blijft doorwerken en nadat de kliniek jarenlang heeft aangedrongen op verplaatsing van het opvangbekken, zou het nu bijna zover moeten zijn.
De afgelopen oorlog was ook desastreus. Op 17 juli werd het hele dorp om 11 uur ’s avonds ontruimd door het Israëlische leger. Vijfduizend mensen moesten hun toevlucht zoeken in een UNRWA-school. Vanaf 18 juli was het militair gebied. Het team van de kliniek werkte vanaf dat moment in de school, met dezelfde mensen. Op 2 augustus kwamen sommigen terug en de kliniek volgde meteen. Twintig huizen zijn totaal vernietigd. De bewoners, ongeveer honderd mensen, wonen nog steeds in de opvang. Tachtig huizen zijn gedeeltelijk beschadigd, ongeveer veertig zijn onbewoonbaar.
Guido vraagt naar wapens die de grond en het water zouden hebben vergiftigd. Volgens de dokter is het misschien waar, maar er is nog geen onderzoek naar verricht. Wel is het zo dat gevallen van kanker zijn toegenomen in de hele Gazastrook. Er zijn veel infecties en huidziekten. Die kunnen genezen of doorverwezen worden. Vooralsnog kan niet met zekerheid worden gesteld dat het samenhangt met eventuele vervuiling van het water door wapens.
Ruben Verhasselt