Ludo De Brabander bericht:
Gaza. Gisterochtend bezochten we een aantal centra van de Palestinian Medical Relief Society (PMRS), de lokale partner van Stichting Kifaia. In Beit Hanoun (het noorden van Gaza) bevindt zich ‘We Can’, een centrum voor mentaal gehandicapte kinderen. Het gaat om een klein centrum met 18 jonge kinderen die in drie groepjes zijn onderverdeeld volgens graad van handicap. De begeleiders proberen te werken aan de zwakke en de sterke punten van elk kind. Ze volgen een ontwikkelingsplan. Voor een aantal lukt het vervolgens om hen te laten integreren in een gewone school.
Op het ogenblik van ons bezoek waren er twee kindjes die naar een gewone kleuterschool gingen. De opvang van deze kinderen is gratis, wat kan door voornamelijk internationale sponsoring. Voor het PMRS is het belangrijk om de financiële drempel voor de patiënten zo laag mogelijk te houden. Jammer genoeg gaat het met die internationale financiering in dalende lijn (dat is wat we bij alle organisaties horen) en is er sowieso een gebrek aan middelen om ieder kind te behandelen. Een deel van de oplossing is gevonden in de thuisbegeleiding, waarvan een 50-tal kinderen genieten. Maar in het noorden van Gaza zijn er 500 kinderen met een mentale handicap, de nood is dus veel hoger dan het aanbod.
De PMRS omschrijft zichzelf als een grassroot gezondheidsorganisatie. In totaal zijn er 26 basisgezondheidscentra, verspreid over de Westelijke Jordaanoever (22) en Gaza (4). De PMRS doet aan eerstelijns gezondheidszorg en dat op een integrale manier: van gezondheidsopvoeding tot behandeling. Maar ook zaken als vrouwenrechten krijgen een belangrijke plaats.
In het centrum kan je eigenlijk voor alles terecht: gynaecologie, tandzorg, kinesitherapie, chronische en acute ziekten, kindergeneeskunde. Er is ook een labo en een apotheker aan verbonden. Dokter Ghassan Zagout legt ons uit dat er in de publieke gezondheidszorg drie actoren actief zijn: het ministerie van gezondheid (dat onder leiding staat van Hamas), de Verenigde Naties (die verantwoordelijk zijn voor de gezondheidszorg van de zowat 70% vluchtelingen in Gaza) en de niet-gouvernmentele organisaties die meestal ‘community based’ zijn, zoals het PMRS.
Wie bij het PMRS terecht wil, betaalt een kleine bijdrage naar vermogen. Voor mensen die de middelen niet hebben, is het gratis. Onder de belangrijkste gezondheidsproblemen vallen chronische ziektes zoals diabetes en hypertensie. Dr. Zagout wijt hun ontstaan voor een deel aan het immobiele leven van veel mensen. Er is geen werk, waardoor mensen weinig bewegen en ongezond eten. Daarnaast zijn er heel wat stressgerelateerde aandoeningen, als gevolg van opeenvolgende oorlogen en de politiek-economische situatie. Er zijn ook ziektes te wijten aan het gebrekkige sanitair en als gevolg van zwemmen in de vervuilde zee. Het rioolwater – uit Israël en de Gazastrook zelf – gaat door gebrekkige waterzuivering als gevolg van elektriciteitsproblemen rechtstreeks de zee in. Het aantal gevallen is de laatste jaren niet toegenomen, maar ze zijn wel ernstiger.
Het gesprek met Dr. Zagout krijgt makkelijk een politieke wending. Gezondheidszorg is hier meer dan ooit een kwestie van politiek en inbreuken op de meeste elementaire mensenrechten. De Israëlische blokkade laat zijn sporen na (ik kom daar later nog op terug) en meer dan ooit draagt de bevolking de gevolgen van de rivaliteit tussen de Palestijnse Autoriteit (PA) in Ramallah, en Hamas dat Gaza controleert. De PA heeft geknipt in de salarissen, houdt geïnde taksgelden tegen, etc. om de druk op Hamas op te voeren. Egypte sloot een aantal weken terug een deal met de voormalige Fatah-leider in Gaza, Mohammed Dahlan, om de situatie in Gaza te verbeteren – tot groot ongenoegen van verschillende Fatah-leiders op de Westelijke Jordaanover. Mohammed Shtayyeh, een voormalig minister van Arbeid en lid van het Centraal Comité van de partij zei dat hij niet tevreden was over de Egyptische maatregelen, omdat ze de inspanningen om druk uit te oefenen op Hamas ondergraven.
Een duidelijke uiting van steun voor het collectief bestraffen van de bevolking in Gaza. Dr. Zagout zegt dat de mensen die politieke spelletjes tussen hun leiders beu zijn en het geloof in de politiek kwijt zijn geraakt. Hij vindt dat de mensen zelf meer het heft in handen zullen nemen.