Als je ernstig ziek bent in Gaza, raakt de blokkade je dubbel. Niet alleen zijn medicijnen en levensreddende behandelingen nauwelijks beschikbaar, Israël maakt het uitreizen voor patiënten die buiten Gaza behandeld moeten worden vrijwel onmogelijk. Dit ervaren ook de PMRS en ander organisaties die zich inzetten voor het recht op toegang tot zorg. Vrijwilliger Daan de Grefte bezocht met een Italiaanse delegatie de Gazastrook en sprak er met ernstig zieke vrouwen en hun families. Onder hen Dalia en Shireen.
Door Daan de Grefte en Lydia de Leeuw
Dalia is een bijzonder sterke vrouw wier dochter, Shireen (22), een verschrikkelijke uitputtingsstrijd tegen kanker vecht. Het gezin telt zes kinderen en is afhankelijk van internationale hulp om rond te komen. Shireen heeft maandelijkse behandelingennodig, die in Gaza niet voorhanden zijn . “De laatste veertien jaar heb ik elke maand een uitreisvergunning moeten aanvragen”, vertelt haar moeder. “Soms wordt de aanvraag goedgekeurd, soms afgekeurd. Maar meestal wordt er helemaal niet gereageerd.” Shireen kampt daarbij nog met ernstige psychische problemen. Die hebben allemaal te maken met het feit dat ze opgesloten zit, zowel in haar huis als in Gaza. Ze droomt ervan de rivier de Jordaan nog eens te bezoeken.
Israël dwarsboomt de behandeling van ernstig zieke patiënten op meerdere manieren. Dalia: “Soms krijgt Shireen wel een vergunning, maar ik niet. Zonder begeleider kan ze niet gaan, dus gaat ze niet.” Deze dubbele weigeringskansen zie je terug in het aantal goedgekeurde aanvragen. Moeder Dalia wil natuurlijk het liefst zelf mee, maar omdat haar aanvraag meerdere malen is geweigerd of onbeantwoord bleef, gaat nu een ander familielid met de doodzieke Shireen naar het ziekenhuis.
De PMRS springt bij
Dr. Aaed Yaghi herkent het verhaal. Het is er een van vele. PMRS betaalt de reiskosten van haar patiënten die buiten de Gazastrook moeten worden behandeld. “Ook onze patiënten ervaren grote moeilijkheden in het verkrijgen van een uitreisvergunning; vaak komt er geen antwoord of het antwoord komt pas wanneer de afspraak in het ziekenhuis buiten Gaza al is geweest. Dit is een schending van de basisrechten van onze patiënten en het brengt hun gezondheid in gevaar.In die gevallen werken we samen met het Palestinian Centre for Human Rights wiens advocaten via juridisch weg proberen de vergunning te realiseren. Maar het lukt niet altijd. Israël laat doodzieke mensen – volwassen en kinderen eenvoudigweg sterven.”
Een ernstig zieke tiener werd doorreis naar een arts buiten Gaza ontzegd omdat hij niet op Israëlische chantage in ging. Hij overleed kort daarna.
Ook komt het voor dat Israël voorwaarden stelt aan uitreizen. Dan wordt de patiënt of zijn of haar familie onder druk gezet om informatie over bepaalde personen door te spelen spelen. Yaghi: “Aan de Israëlische zijde van de grensovergang worden ze onderworpen aan een ‘veiligheidsinterview’ waarbij hen wordt gevraagd om samen te werken met de bezetter. Dit is vernedering en chantage. Enkele jaren geleden werd een ernstig zieke jongen van 15 de doorreis naar medische behandeling ontzegd omdat hij niet op de chantage in ging. Hij overleed niet lang daarna.”
Israël beweert dat de uitreisvergunningen nodig zijn voor de veiligheid. Maar wat kunnen de veiligheidsrisico’s zijn van een doodziek meisje en haar moeder? Waarom wordt dezelfde persoon telkens opnieuw gecontroleerd en de burgerbevolking haar in het internationaal recht verankerde recht op adequate gezondheidszorg ontzegd? Het heeft er alle schijn van dat dit slechts één van de manieren van Israël is om de bevolking in Gaza het leven zuur te maken, “om hen te vernederen en te onderdrukken”, aldus Yaghi.
Dit onmenselijke beleid heeft invloed op talloze zieken in Gaza, Dalia’s verhaal is slechts één voorbeeld. De laatste jaren werd maar zo’n 60%van de aanvragen goedgekeurd.[1] Slechts een paar procent wordt daadwerkelijk afgekeurd, op de helft van de aanvragen wordt simpelweg niet gereageerd. Met genoeg druk van buitenaf kan Israël overgehaald worden deze waanzin te stoppen en kan Shireen haar droom waarmaken om de rivier de Jordaan ooit nog eens te zien.
De namen Shireen en Dalia zijn om veiligheidsredenen gefingeerd.
[1] The Palestinian Centre for Human Rights, Medical Treatment Requests Under Study; Report Sheds Light on Suffering of Gaza Strip Patients due to Israeli Restrictions on their Travel for Treatment Outside Gaza Hospitals (oktober 2022); Al-Mezan, Medical Care Under Siege; World Health Organization, Special Situation Report, Gaza, December 2017 to January 2018 (februari 2018); UN Human Rights Council, 37th Session, Report of the Special Rapporteur on the situation of human rights in the Palestinian territories occupied since 1967, A/HRC/37/75, 15 maart 2018.
Lees verder in onze nieuwsbrief van najaar 2022